De Taalunie zorgt voor beschrijvingen van de spelling, grammatica, woordenschat, terminologie en voor taaladvies in samenwerking met partnerorganisaties. Ze brengt verschillende mensen en organisaties bij elkaar om digitale infrastructuur en taaltechnologie voor taalgebruikers tot stand te laten komen en om taalvoorzieningen voor mensen met een beperking te laten ontwikkelen. Zo zorgen we ervoor dat iedereen het Nederlands zo optimaal mogelijk kan gebruiken. In 2020 stond begrijpelijke taal in verschillende projecten centraal.
Binnen de Taalunie werken de campagnes Heerlijk Helder in Vlaanderen en Direct Duidelijk in Nederland samen om de communicatie tussen overheid en burgers begrijpelijker te maken. Beide landen leren van elkaar en ontwikkelen samen nieuwe instrumenten. Zo komt er een instructie om gebruikersonderzoek rond teksten op te zetten en een softwarepakket waarmee je kunt bepalen of teksten te moeilijk zijn, met welke tekstkenmerken dat samenhangt en of ze na aanpassingen beter te begrijpen zijn.
De Direct Duidelijk Prijzen 2020 gingen naar de gemeente Apeldoorn, Hof van Twente en Den Haag.
De Taalunie werkte samen met Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Rotterdam, Oostende, Gent en Mechelen, en met de gemeentelijke verenigingen VNG en VVSG en de communicatieverenigingen Logeion (NL) en Kortom (B) aan de begrijpelijkheid en herkenbaarheid van pictogrammen in gemeentelijke communicatie.
Om begrijpelijke communicatie in de zorg te ondersteunen, voerden Nictiz, Pharos, het Instituut voor de Nederlandse Taal en de Taalunie een proefproject uit om medische COVID-19-termen om te zetten naar de taalniveaus A2 en B1. Omdat de meeste mensen deze niveaus beheersen, zullen zij deze termen hierdoor gemakkelijker kunnen begrijpen. De omgezette termen worden in de loop van 2021 beschikbaar zodat zorgverleners ze kunnen gebruiken in hun dagelijkse praktijk.
Om inclusie te vergroten startte de Taalunie met zestien Europese partners SignON, een initiatief om mobiele toepassingen te ontwikkelen die de communicatie tussen doven, slechthorenden en horenden vergemakkelijken. Het project ontving 5,6 miljoen euro financiering van de Europese Commissie. Vlaamse en Nederlandse Gebarentaal, maar ook het Nederlands als gesproken taal, spelen een prominente rol in dit project. Onderzoekers werken samen met gemeenschappen van doven en slechthorenden die de SignON-diensten en -toepassingen evalueren. Het uiteindelijke doel is eerlijke, onbevooroordeelde en inclusieve verspreiding van informatie en digitale inhoud in de Europese samenleving.
De klankleer beschrijft welke klanken en klankcombinaties in het Nederlands mogelijk zijn en hoe die worden uitgesproken. De klankleer beschrijft ook de belangrijkste uitspraakverschillen in het taalgebied en geeft informatie over woordklemtoon en intonatie. De Taalunie financierde een digitale klankleer van het Nederlands. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en vele andere specialisten uit Nederland en Vlaanderen werkten aan de klankleer mee. Het naslagwerk verschijnt in 2021 als onderdeel van de herziene versie van de digitale Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS).
In het project Hoger Onderwijs Terminologie in Nederland en Vlaanderen (HOTNeV) worden Engelstalige onderwijstermen vertaald naar het Nederlands. Het resultaat is een database, die online beschikbaar is bij het INT. Bij het HOTNeV-project was de Termraad betrokken, een overleg waarin de vertaaldiensten van Europa, Nederland en België, de Taalunie en het INT afstemmen over nieuwe Nederlandstalige terminologie die in Europese contexten wordt gebruikt.
De vertaalwoordenboeken Nederlands-Fins en Fins-Nederlands verschenen online op het platform Vertaalwoordenschat van het INT. De gedrukte woordenboeken verschenen in 2012 op initiatief en met financiering van de CLVV (Commissie Lexicografische Vertaalvoorzieningen) van de Taalunie.
Op het onlineplatform staan verder nog woordenboeken Nieuwgrieks, Portugees en Nederlands-Estisch. In de toekomst volgen andere talenparen uit het werk van de CLVV.
In samenwerking met de Universiteit van Nederland (UvN) en de Stichting Open Spraaktechnologie heeft de Taalunie vijftig colleges van de UvN automatisch van Nederlandse ondertiteling laten voorzien. Daarmee komen we tegemoet aan de behoefte aan videomateriaal met Nederlandse ondertiteling bij studenten Nederlands in het buitenland. Bovendien zijn de colleges zo ook toegankelijk voor doven en slechthorenden. Alle video’s, spraakopnames en ondertitelingen zijn beschikbaar voor onderzoek en educatieve toepassingen via het INT. Doordat wat gezegd wordt letterlijk wordt weergegeven, kunnen studenten zoeken naar specifieke woorden en uitdrukkingen in de spraakbestanden.
